فایل تحليل محتواي علوم چهارم و پنجم براساس اهداف آموزشي مريل

دسته بندي : جزوه » گوناگون
تحليل محتواي علوم چهارم و پنجم براساس اهداف آموزشي مريل
فرمت فایل: ورد
چكيده

با توجه به متمركز بودن نظام آموزشي در كشور ما و اهميتي كه كتابهاي درسي در شكل دادن به روش آموزش معلمان و نيز نحوه ارزشيابي از دانش آموزان دارند،يكي از عواملي كه مي تواند در جريان آموزش نقش اساسي بازي كند شيوه ارائه محتوا در كتابهاي درسي است.
هدف از انجام اين تحقيق بررسي و تحليل محتواي كتابهاي علوم چهارم و پنجم ابتدايي براساس اهداف آموزشي مريل مي باشد.براي رسيدن به اين مقصود كتابهاي علوم چهارم و پنجم ابتدايي ، هر دو پايه،با توجه به اصول تحليل محتواي كتابهاي درسي مريل مورد تحليل قرار گرفتند.
در الگوي آموزشي مريل، نمونه آماري بر جامعه آماري منطبق است
اهم نتايج تحقيق به شرح ذيل است.
• با توجه به فرايندي بودن وحل مساله بودن دانش عملي،در كتابهاتا حدودي به دانش عملي توجه شده است.
• دستيابي به عملكرد كشف و ابداع براي ايجادتوانايي حل مساله در دانش آموزان بايدبيش از ساير عملكردهامورد توجه قرار مي گرفت.
• در نحوه طراحي،مشكلاتي وجود دارند .

كليد واژها:كتابهاي درسي،تحليل محتوا،الگوي مريل.

مقدمه
مربيان و برنامه ريزان درسي و آموزشي وظيفه سنگيني بر عهده دارند زيرا بايد در فرايند تعليم و تربيت كوشش نمايند تا بر اساس نيازهاي جامعه برنامه هاي تربيتي را طراحي كنند(يارمحمديان،1377).
در چند دهه اخير، هيچ يک از موضوع‌هاي درسي در سطح جهاني، به اندازه دروس علوم تجربي دچار تغيير و تحول نشده است. گر چه محتواي درسي علوم تجربي به خودي خود به دليل پيشرفت فزاينده علم و دانش بشري، روز به روز جديدتر و حجيم تر مي‌شوند، ولي اين تغيير تنها از جنبه محتوايي، آموزش علوم را در بر نمي‌گيرد. ويژگيهای عصر کنونی ايجاب مي‌كند تا برنامه‌های آموزشی علوم تجربي به نحوی ساماندهی گردند تا با بهره‌گيري از آنها، همة تواناييهای شناختی و شخصيتی دانش‌آموزان رشد کرده و فراگيران با برخورداري از مزاياي علوم و فناوري، توانمنديهای لازم برای رويارويي با تحولات جديد را کسب نمايند، و فعالیتهای دانش‌آموزان را متناسب با هدفهای درس در مسیر صحیح پیش ببرند (Harlen, 1999).
در روشهای تدریس فعال كه اغلب دانش‌آموز- محور هستند، ویژگیهای زیر را می‌توان مشاهده کرد:
1. به استقلال یادگیرنده در جریان یادگیری بسیار اهمیت داده می‌شود.
2. دانش آموز می‌تواند بر اساس تجارب و اطلاعات شخصی خود نقشی مؤثر و فعال در فرآیند یادگیری داشته باشد.
3. معلم نیز به همان اندازه از دانش‌آموز یاد می‌گیرد که دانش‌آموز از وی و دیگر دانش‌آموزان می‌آموزد.
4. یادگیرنده از طریق خود ارزشیابی، میزان پیشرفت خود را در جریان یادگیری مورد بررسی و ارزیابي قرارمی‌دهد(1992،Harlen ).
در برنامه‌های درسی جديد علوم تجربي و روشهای آموزش آن، تأکید اساسی بر روشهایی است که در آنها دانش‌آموز نقش فعالي دارد. در این روشها نقش اصلی در فرآیند یادگیری به عهده دانش‌آموز است، و اوست که این فرآیند را به پیش می‌برد. بنابراین، سایر عوامل مانند محتوای آموزشی، تجهیزات و ابزارهای آموزشی و اقدامات معلم، همگی در ارتباط با دانش‌آموز معنی و مفهوم پیدا می‌کنند. معلم در این روشها نقش جهت دهنده و سازمان دهنده را دارد و می‌کوشد تا فعالیتهای دانش‌آموزان را با هدايت خود به انجام رساند.در برنامه‌های آموزشي جدید علوم تجربي به ويژه در دوره آموزش عمومي، استفاده از روشهای تدریس مبتنی بر فرآیند حل مسئله و مهارتهای تفکر نسبت به گذشته اهمیت بیشتری یافته است. بر اساس این دیدگاه، برنامه‌ریزان در محتوای برنامه‌‌درسي به طرح موقعیتهای حل مسئله‌ای می‌پردازند. در این موقعیتها دانش‌آموزان راهنمایی می‌شوند تا در مسیر حل مسئله، به دانشها، مهارتها و نگرشهای تازه دست یابند(بدريان، 1385). همچنين در اجراي برنامه‌هاي درسي جديد علوم تجربي، از معلم خواسته می‌شود تا تدریس خود را به شیوه گروهی سازمان دهی کند، به نحوی که خود نیز به عنوان عضوی از گروه دانش‌آموزان درآید. در این روشها بر تعامل میان معلم و دانش‌آموزان و دانش‌آموزان با یکدیگر بیش از حد تاکید می‌شود، زیرا تجربه نشان داده‌است که تعامل و تبادل تجربیات دانش‌آموزان با یکدیگر نقش عمده‌ای در یادگیری آنان دارد. افزون بر این، فعالیتهای گروهی موجب توسعه مهارتهای اجتماعی از قبیل احترام به حقوق دیگران، همکاری گروهی، حق و مسئولیت قائل شدن برای دیگران، مشارکت در تصمیم گیریهای گروهی، سعه صدر و ... در دانش‌آموزان می‌شود (پرويزيان، 1384). به دليل اهميت كتب درسي وموفق بودن در روش تدريس بايد اين كتب مورد تحليل و بازنگري قرار گيرند تا هم با نيازهاي فراگيران منطبق باشد و هم با نيازهاي جامعه و فلسفه اجتماعي وهنجارهاي جامعه همسان باشد و هم اهداف آموزشي را فراهم آورد(شعباني،1382). در مورد تحلیل کتابهای علوم تجربی پایه چهارم و پنجم ابتدایی بر اساس مریل2 تحقیقاتی انجام گرفته ولی با توجه به اینکه علوم تجربی یکی از دروس پایه در ابتدایی می باشد و باتوجه به پیشرفتهای روز که همه روزه در مورد این درس انجام می گیرد، نیاز به تحول و تغییر در کتابها احساس می شود.

2- Meriil